Wykres pociskowy z ang. bullet chart to wykres, który z łatwością można stworzyć w Excelu. Sprawdza się on idealnie jako narzędzie do prezentacji osiąganych wyników w powiązaniu z wyznaczonymi celami. W dzisiejszym poście przedstawię, jak w prosty sposób wykonać ten wykres przy użyciu znanego wszystkim wykresu słupkowego w powiązaniu z wykresem punktowym. Gotowy plik z wykresem do pobrania tutaj.
Pocisk vs Licznik
Wykres pociskowy został zaprojektowany przez Stephena Few'a jako alternatywa dla wykresu licznikowego, który pomimo swojej atrakcyjności wizualnej ma sporo wad.
Popularny wśród niektórych projektantów dashboardów wykres licznikowy, został zaadaptowany do prezentacji danych biznesowych, z desek rozdzielczych samochodów. Dzięki swojej budowie potrafi szybko przekazać informacje o bieżącej wartości danego parametru pojazdu np. stanu paliwa. Niemniej jednak wykres ten radzi sobie dużo gorzej w przypadku, gdy używa się go do prezentacji danych biznesowych.
Do jego głównych wad można zaliczyć:
- utrudnione porównywanie wartości pomiędzy kilkoma "licznikami"
- zajmowanie relatywnie dużej powierzchni do prezentacji małej ilości informacji
- prezentację wyłącznie bieżących wartości bez odniesienia do danych historycznych
- stosunkowo skomplikowany proces budowy
Wykres pociskowy
W odpowiedzi na wszystkie powyższe problemy powstał wykres pociskowy. Przyjrzyjmy się zatem jak go zbudować. Na początek potrzebna nam będzie tabela, w której umieścimy wartości reprezentujące poziomy realizacji celów KPI oznaczone jako zły, OK i bardzo dobry. W tabeli znajdą się również dane dotyczące aktualnych Wartości, określonego Targetu oraz pomocniczy wiersz "Y".
W pierwszym kroku zaznaczmy dane dotyczące poziomów KPI i wstawiamy wykres skumulowany słupkowy.
Następnie zaznaczamy wiersz dotyczący kategorii Wartość oraz pomocniczy Y, a następnie klikamy na wykres i wklejamy dane do wykresu z zaznaczeniem wybranych opcji. Tą samą czynność wykonujemy dla serii danych związanych z Celem.
Efektem naszych zmian powinien być wykres słupkowy z 5 seriami danych, na którym za chwilę dokonamy zmiany serii danych dotyczących Wartości i Celu na wykres punktowy. Zabieg ten możemy przeprowadzić po zaznaczeniu dowolnej serii danych wykresu i wybraniu opcji Zmień typ wykresu.
Nasz wykres pociskowy jest już prawie gotowy, pozostaje tylko stworzyć linie reprezentujące Wartość i określone Targety. W tym celu klikamy na dowolny punkt danych reprezentujący Wartość - w moim przypadku będą to punkty żółte i dodajemy do nich słupki błędów. W Excelu 2013 można to zrobić na dwa sposoby poprzez ikonkę z "+" lub korzystając z przycisku Dodaj element wykresu.
Z poniższych słupków usuwamy linie pionowe a parametry słupka poziomego zmienimy na: minus, bez zakończenia o wartości procentowej 100%. W kolejnym kroku zaznaczamy słupek i zwiększmy jego szerokość korzystając z parametru linia np. na 5 pkt.
Przejdźmy teraz do punktów określających Cel. Dla nich również dodajemy słupki błędu z tą różnicą, że usuwamy słupki poziome a pozostawiamy pionowe. Podobnie również jak w przypadku słupków z Wartością skalujemy ich rozmiar korzystając z parametru szerokości linii oraz ustawiamy ich wartość na stałą np. 0.18 .Nim przejdziemy do ostatecznych szlifów związanych z estetyką wykresu pozostaje nam tylko usunąć punkty, do których przypisywaliśmy słupki. Wykonamy to poprzez ich zaznaczenie i wybranie z opcji Wypełnienia i linii, zakładki dla Znaczników i ustawienie ich na brak.
Po kilku zabiegach kosmetycznych, ułatwiających odczytywanie danych, nasz wykres prezentuje się jak poniżej.